hermotorisering

Een artikel uit Het Bestek, over hermotorisering door Van Dijke Motoren. Het Bestek is het officiële orgaan van WSV-Haringvliet te Hellevoetsluis, aangesloten bij het Watersportverbond www.wsv-haringvliet.nl

Zo pak je dat aan: nieuwe motor in je boot

Aan het einde van het vaarseizoen 2017 wilde schipper Siem Poot met zijn zeiljacht ‘Double Dutch’, een Trintella 42″, nog graag de sluis halen en gaf daarvoor wat gas bij. Plotseling maakte de motor een snerpend geluid en onmiddellijk werd het toerental teruggebracht van 2.300 oma./min. naar 1.000 oma./min. De motor bleef draaien; oliedruk en temperatuur waren normaal. Geen uitgelopen lager, maar mogelijk een gebroken zuiger- of olieschraapveer die de cilinderwand had beschadigd. Met verlaagd toerental verder naar de sluis. Daar moest op de volgende schutting worden gewacht. En vervolgens de reparatie. Dure vraag: reviseren of hermotoriseren?

Reviseren is het goedkoopst. De saildrive is een aantal jaren geleden geheel gereviseerd en functioneert prima en de marktwaarde van de boot zal bij een nieuwe motor minder stijgen dan de meerkos-ten van een nieuwe motor met alles wat daarbij komt kijken. Maar de boot komt niet te koop, zij blijft in de familie. Een nieuwe motor dus. Maar welke motor? Liefst geen motor met turbo.

De originele motor van het zeiljacht Double Dutch was een Volvo Penta MD 21 B met saildrive S 110. Het aantal motoruren is onbekend omdat de vorige eigenaar er een nieuwe urenteller in heeft laten zetten. Het vermogen van de motor was 63 PK bij 4.500 omw,/min. Het maximum aanbevolen toeren-tal was 3.000 omw./min., maar boven de 2.100 omw./min. liep de motor niet meer mooi en trilde alles. Het vervangen van de motorsteunen had geen verbetering gebracht. De verstelbare 17” schroef was zo afgesteld dat bij 2.000 omw./min. de snelheid door vlak water ongeveer 6,3 Kn.was.

Voorbereiden

Omdat de motor al niet zo lekker meer liep hadden wij het jaar ervoor al op de Hiswa diverse leveran-ciers van motoren aangesproken en documentatie verzameld.

De prijs van een nieuwe motor en een inruilpremie voor oude motor is snel aangevraagd, maar wat komt daar allemaal bij? Een aantal aspecten die mede de totaalkosten bepalen wilden we, voorafgaand aan een offerte, helder hebben.

• Past de nieuwe motor in de bestaande motor-ruimte of moet er b.v. een tweede inspectieluik worden aangebracht voor het vervangen van filters en andere onderhoudswerkzaamheden?
• Kan de bestaande saildrive op de nieuwe motor gemonteerd worden?
• Als het een nieuwe saildrive wordt, past die dan in/op de bestaande bodemdoorvoer?
• Is een nieuwe motorfundatie noodzakelijk of kan deze aangepast worden?

We zijn begonnen met het opmeten van de motor-ruimte en de openingen waardoor de motor geplaatst zou moeten worden. De huidige motor is een Volvo Penta MD 21 B met saildrive S 110.

De situatie

De motorruimte, gezien door de opening achter de trap. Rechtsonder de handbediende bielspomp met daaronder de huiddoorvoer en afsluiter voor de koelwatertoevoer via de wierpot naar waterpomp. Koelwater wordt niet aangezogen door de saildrive maar door een toevoerschelp als onderdeel van de huiddoorvoer. Dit willen we zo houden. De tule met afsluiter op de nieuwe saildrive vervangen door een stop.

Indien de huidige doorvoer met de schelp onvoldoende wordt geacht deze met de afsluiter vervangen door een groter exemplaar. Hierdoor kunnen de volgende werkzaamheden worden verricht:

• peilen van het olieniveau,
• bijvullen van de motorolie,
• verwisselen van het oliefilter,
• bijvullen van koelvloeistof,
• ontluchten van de brandstofleiding na verwisseling van de brandstoffilters,
• bedienen van de afsluiter boven de huiddoorvoer,
• reinigen van de wierpot

Welke motor?

In afwachting van de reacties op de gevraagde offertes heb ik alvast voor twee van de potentiële motoren tekeningen gemaakt met de motor in de motorruimte. De Solé (Mitsubishi) Mini-62 met een nieuwe saildrive op dezelfde positie als de bestaande paste het beste. Voor de aanpassing van de fundatie voor de motor kon een eenvoudig sta-len frame op de bestaande fundatie geplaatst wor-den. De offerte was volledig. In de betreffende leverancier/inbouwer had ik na een gesprek groot vertrouwen. Veel ervaring en hij wist waarover hij het had. Helaas was motoren onder helling maar tot 15º toegestaan en was er geen garantie te krijgen voor het gebruik van GTL. Jammer.

Om dezelfde reden: onvoldoende toelaatbare helling en geen garantie voor GTL viel ook een andere motor af.

Nog twee potentiële motoren waarvan één leverancier pas heel laat belde met de opmerking dat hij nu geen tijd had en later zou reageren.

Er resteerde dus nog één motor die bovendien tot 30º helling kon functioneren en waarbij het gebruik van GTL geen afbreuk aan de garantie betekende: Volvo Penta B2-50. Volvo Penta dealers zijn er veel in Nederland en in de ons omringende landen, maar wie laat je een motor vervangen? In de omgeving waar onze boot ligt zijn er ook een aantal. Ik had een subjectieve voorkeur door een eerdere goede ervaring. Na een gesprek en een complete offerte was het voor mij duidelijk.

Het is Van Dijke Motoren en Watersport in Den Osse (vlak bij Brouwershaven) geworden en daar hebben we geen moment spijt van gehad. Iedereen die aan de boot gewerkt heeft deed dat of het hun eigen boot was en er is niets wat we zelf netter zouden hebben gedaan.

De uitvoering

De oude motor had een verhoogt uitlaatstuk (riser) en dat heeft de nieuwe motor niet. Een extra waterbuffer was daardoor noodzakelijk, maar waar plaats je die? Volvo-Penta zelf levert hulpstukken om de D2-50 op de motorfundatie van de oude MD 21-B te kunnen plaatsen maar ook is een nieuwe polyester fundatie beschikbaar.

Nieuw tekenwerk toont aan dat bij plaatsing met hulpstukken op de bestaande fundatie de motorruimte aangepast moet worden en dat door het naar voren plaatsen van een nieuwe fundatie er voldoende ruimte is en er aan de achterzijde ruimte voor een (iets in te korten) extra waterbuffer ontstaat.

De nieuwe motor is aanmerkelijk korter dan de oude omdat de saildrive zonder tussenstuk rechtstreeks aan het vliegwielhuis is gemonteerd. Op de schetsen is de saildrive 20 cm naar voren gesitueerd.

Werkonderbreking

Een nieuwe fundatie betekent dat eerst de oude er uit moet worden gehaald. Dat is een stoffig karweitje, zo stoffig dat de monteur na afloop zijn werkpak direct in de container heeft gedeponeerd. Met de sleutel van de boot er nog in. Gelukkig hadden we thuis nog een reserve sleutel, maar het werk lag een paar dagen stil. Al werkend kom je niet van te voren bedachte werkzaamheden tegen. Alle aardkabels waren op diverse plaatsen aan de oude motor bevestigd. Dat kan niet meer en door het monteren van een kabelrail is dat netjes opgelost.

Schroef.
Wij hadden een goed functionerende J-prop vaanstandschroef met touwsnijder. Tweemaal heb ik een lijn in de schroef gehad en tweemaal was die doorgesneden. Maar beide keren bleef er een stuk lijn rond de bladen zitten en had het draaien van de schroef geen effect meer. Ook was er wat speling op de binnenbus gekomen zodat we maar besloten hem te vervangen door een Volvo klapschroef zonder touwsnijder. Wel even wennen. Bij het achteruit varen flink meer gas geven.

Instrumentenpaneel op stuurconsole.
Standaard wordt met de motor meegeleverd de centrale meter met toerenteller en storingsindica-tiescherm en verder de temperatuurmeter. Wij wilden ook de actuele oliedruk kunnen aflezen. Oorspronkelijk zaten links en rechts 3 schakelknoppen. Door alle instrumentenverlichting te combineren konden er twee vervallen. De zwarte basisplaat hebben we zelf gemaakt.

Bediening motor.
Voor het starten en voorgloeien van de oude motor was er een sleutelstarter op de stuurkolom en stop-pen gebeurde met de trekhandel waardoor de brandstof toevoer werd gesloten. Nu gebeurt dat door knoppen op een paneeltje dat wij op de plaats van de trekhandel hebben laten zetten. Helaas zit daar geen sleutelbeveiliging op. De motor kan altijd gestart worden zolang er accuspanning aanwezig is. Wij hadden het paneeltje ook in b.v. de kajuitingang kunnen zetten maar we wilden binnen bereik van de stuurman/vrouw hebben. Als we nu de boot verlaten moeten we de startaccu uitschakelen. De schakelaar zit echter op een moeilijk bereikbare plaats. Daar moeten we nog wat voor bedenken en aanpassen.De oude morse bediening had wat speling zodat we die ook hebben vervangen.

En dan: varen!

Ervaring gebruik eerste seizoen. Weinig wind vorig seizoen, dus veel motoruren. Vijf en negentig uur, dus bijna een eerste servicebeurt. De motor loopt mooi met minder geluid. Bij bepaalde toerentallen willen losse delen naast de motorruimte nog wel vibreren, maar minder dan bij de oude motor.

Om het gevaar van smurrie in de dieseltank te minimaliseren gebruikten wij ook voor de oude motor GTL als brandstof. Het stinkt niet als je iets morst, bijvoorbeeld bij het wisselen van de brandstoffilters en je ruikt de verbrandingsgassen minder als je voor de wind op de motor vaart. Als je nu na 95 uur de oliestand peilt dan is die olie nog zo blank dat je heel goed moet kijken om het gepeilde niveau te kunnen vaststellen.

Tekst: Siem Poot